Kişisel Özsaygı Değeri-Psikoloji 1

Psikoloji 1

          Bu yazımızda kişisel özsaygı değerini ve etkileyen iki maddeyi inceleyeceğiz.

Kişisel Özsaygı Değeri
         Başka bir söylemle benlik saygısı, bireyin kendini kabul etmesi, saygı duyması, kendine güvenmesi ve inanması biçiminde ifade edilen düşünce, duygu ve davranışların bir bütünüdür. Birey kendine saygı duyduğu sürece eksilerini ve artılarını bilir. İnsan olarak kıymetini anlar ve zaman zaman kendine tolerans göstermesini bilir.
        Aslında bu değer doğumdan ölüme kadar sabit olsa da genellikle kişisel benliğe katkı değeri ile karıştırılabilir. Benliğe katkı ; istediğiniz şeyleri başarmak, sevilmek, beğenilmek, güzel bir sosyal ağa sahip olmak… Bir çok örnek gelebilir. Evet tüm bunlara sahipseniz, bu sizin kendi benliğinize yapmış olduğunuz olumlu katkılar bütünüdür , lakin ; çoğuna sahip değilseniz de siz yine bu dünyada yaşayan ve değerli şeylere sahip olan bir insansınız bunu unutmayın. Aşağıdaki diyaloğu okumanızı ve kafanızda canlandırmanızı istiyorum.

        Siz (Zulmeden): Çoğu arkadaşın kadar çalışmıyorsun, tembelsin ve işe yaramıyorsun.
       
        X kişisi: Bunun anlamı fazla hırslı olmayışım ve çok çalışmayışımdır. Daha az yetenekli bile olabilirim. Peki bu nasıl oluyor da benim işe yaramadığım anlamına geliyor?

        Siz(Zulmeden): Hiçbir konuda diğerlerinden daha iyi değilsin, o yüzden de değerli değilsin.

        X kişisi: Tek bir dünya şampiyonluğum bile olmadığını kabul ediyorum. Çoğu alanda ortalama düzeydeyim fakat bu benim değersiz olduğumu nasıl gösterir?

        Siz (Zulmeden): Ben Cosmopolitan dergisinin editörüyüm ve birçok ünlü benim kapımda sıra bekliyor. Sen ise bir beden eğitimi öğretmenisin. Standart bir hayatın ve küçük bir ailen var. Az miktarda para kazanıyorsun ben ise dünyaları. Senin yapabileceklerin belli benim ise sınırsız. Yani ben daha değerliyim.

        X kişisi: Bu söylemlerin beni gerçekten kırdı. Benim hayatım hakkında en ufak bir bilgin yok. Benim öğrencilerimin her biri ayrı derecede çözülmeye değer ve önemli. Her biri beni ayrı heyecanlandırıyor.  Az para kazanabiliyor olsam da çok kazansam da ben aynı benim; yani mutlu ve hayatından memnun, en azından insanlara ve kendisine saygısı olan. Üzgünüm ama seninle konuşmak zevksiz.
         Siz rolünü oynarken tiksindiniz değil mi? Evet siz kimseye bunu yapmazsınız ama kendiniz dışında.
         Gün içinden içimizdeki bir ses ile iletişime geçeriz ve o genellikle her şeyin olumsuz tarafını dile getirir ve sizi yener. Onunla savaşmayın ve bir an önce ona olumlu yanları öğretip onunla barışın. Örnek vermek gerekirse; bir hata yaptığınız zaman kendinize çok kızar ben değersiz bir insanım ya da çeşitli savunmalarda bulunabilirsiniz. Şunu düşünün başka insanlar da hata yapıyor ve siz onlara gereken toleransı gösteriyorsunuz. Şimdi neden kendinize zulüm ediyor ve bu toleransı kendinize tanımıyorsunuz.

 -Onay ve Reddedilme

        Başka bir insandan onay almak veya reddedilmek duygu durumunuzu etkiliyor değil mi? Bunu çözmenin en basit yolu çift sütun tekniğidir. Sütun 1 ‘e avantajlarını, sütun 2 ‘ ye ise dezavantajlarını yazın. Göreceksiniz ki avantajlar daha az. Dezavantajlardan en yaygını ise onay almak için yapılan şeyler sizi strese ve sıkıntıya sokacak, sonucunda ise verimliliğiniz azalacaktır.
       Çarpıtmalardan uzak durun ve genelleme yapmayın. Örnek vermek gerekirse; Her gün yaşadığınız şehrin merkezine araba sürmek ile görevlendirilmiş olun. Bazen çoğunlukla yeşil ışığa denk gelip varacağınız yere erken varıyorsunuz, bazen ise kırmızı ışıklara yakalanıp geç varıyorsunuz. Yeşil ışıklar onay, kırmızı ışıklar ise reddedilme olsun. Hayat da böyledir. Ama sonuç olarak gideceğiniz yere varabiliyorsunuz ve arabayı gayet de kullanabiliyorsunuz.
       Başka bir açıdan, her şeyi kendiniz için yapın mutluluğunuz sizin elinizde olsun. “Mutlu bir hayat yaşamak istiyorsanız, mutluluğunuzu hedeflerinize bağlayın, kişilere veya eşyalara değil”. Albert Einstein abimiz çok doğru söylemiş. Buna ek olarak hedef belirlerken gerçekçi olmanız önemli.
        Diğer bir açıdan diyelim birine ilgi duyuyorsunuz ve ben düzgün bir insanım ve sevilmeyi hakkediyorum diyorsunuz. Aklınıza şunu getirin, siz istediğiniz için birine ilgi duyuyorsunuz ve bu sizin elinizde. Bununla övünmeyin ya da karşı taraf için değil kendiniz için bir şeyler yapın ve kendinizi sevilmeye bırakın. Son olarak siz güzel seviyorsunuz diye karşı taraftan sevgi beklemeyin. Hayattaki beklentilerinizi minimuma indirin ve kendinizi onaysız olarak ve reddedilmiş olarak bile mutlu hissedin.

  Reference: David D. Burns (1980). Feeling Good : The new mood therapy. 

Yaşam Boyu Öğrenme

                                                     Yaşam Boyu Öğrenme          

           Öğrenme beşikten mezaradır, yolda yürürken bile bir şeyler öğrenebilir ve bunu hayatınız boyunca sürdürerek kendinizi günden güne geliştirebilirsiniz. Bu nedenle ilk konu olarak Yaşam Boyu Öğrenmeyi ele alalım.
          Yaşam Boyu Öğrenme ; öğrenme öğrenmedir kuramından çıkmış olup aslında hepimizin kısmen uyguladığı bir öğrenme yoludur. Özellikle ,günümüzdeki teknoloji gelişimi ve bu sayede bilgiye ulaşmanın kolaylaşmasıyla ve yaşamımızın her anında kullandığımız cep telefonlarımız ile bu daha mümkün olabiliyor.
           Sadece öğretmen adayları için değil aynı zamanda farklı meslekteki bireyler için de bu konu önem taşıyor.
           Öncelikle konuyu biraz açalım . Yaşam boyu öğrenmenin 3 temel bileşeni vardır. Bunlar ;
Örgün öğrenme : Okul vb gibi ortamlarda olup öğrenim sonundaki başarı , belge ya da sertifika ile ödüllendirilir. Okulda öğrenilecek bilgiler öğrenciler tarafından belirlenmez. Bu yönüyle sınırlıdır. Kazanımlar ve belli bir plan vardır.
Yaygın öğrenme :. Halk eğitim merkezleri , sanat eğitim merkezleri gibi kurumlar yaygın eğitim vermektedirler. Katılımcıların ihtiyaçları ve istekleri doğrultusundadırlar. Kazanımlar ve belli bir plan vardır.
İnformal öğrenme : Herhangi bir eğitim kurumu aranmaksızın bireyin yaşadığı doğada öğrendiği şeyleri kapsar . Örneğin bir babanın , çocuğuna el öpmeyi öğretmesi. Kazanımlar vardır fakat yazılı bir plan yoktur.
           Bu temel öğeleri geliştirecek 3 temel öğe ise ;

Süreklilik: Eğitim adı verilen süreç insanın yaşamının belli bir döneminde başlayıp ölümüne kadar sürmektedir. Yaşam boyu öğrenmenin temeli de budur. Sürekli öğrenme yoluyla beyindeki olumsuz programların etkisi ortadan kaldırabilir. İnsan beyni bir bilgisayar gibidir. Çalışmasını sağlayan programların sürekli güncellenmesi amaca uygun çalışmasını sağlar. Yaşam boyu öğrenme beyindeki programların güncellenmesini sağlayarak, gerçeklerle uyumlu bir yaşam sürdürülebilmesini kolaylaştırabilir.

Yaratıcılık: Yaşam boyu olgusunun temel amaçlarından biri bireyin yaratıcılığını geliştirmek, onu içinde bulunduğu yaşamın bir parçası yapmaktır.

Öğrenme: Kişinin kendi kendine öğrenmesi yaşam boyu öğrenmenin önemli bir  öğesidir.

             Gün içerisinde bir sürü bilgi edinirsiniz. Bu bilgiler sizin için gerekli de olabilir gereksiz de ve bu bilgiler sizin beyninizde derin yapı kısmına ya da yüzey yapı (sürekli kullanılan bilgiler buraya depolanır) kısmına da yerleşebilir. Tüm bunlara karar vermek sizin elinizdedir. Teknolojiyi doğruya kullanım, öğrenme isteği ve ne aradığını bilmek burada büyük önem taşıyor.
              Çevrenizdeki insanlara bu alışkanlığı kazandırmak, bu konuda atabileceğiniz büyük bir adımdır. Merak ettiğiniz bir konuyu “akşam evde bakarım yaaa” diyerek geçiştirmeyip hemen o anda araştırarak işe ilk önce kendinizden başlayabilirsiniz. Çeşitli uygulamaları indirebilirsiniz.
              Aşağıda bir öğretmenin Yaşam Boyu Öğrenmede bilinç uyandırmak için okullarda uygulayabileceği birkaç yöntem mevcuttur.

1) Anket : Bu aşamada öğrencilerin öğrenme kaygılarını, imkanlarını, yeterliliklerini, isteklerini ve ihtiyaçlarını test etmemizi sağlayacaktır.
2) Bilgilendirme konferansı : Öğrencilerin, öğretmenlerin ve velilerin katılacağı bir konferans oluşturup yaşam boyu öğrenme hakkında bilgi verme amacında düzenlenecek. Bu konferansta aşağıdaki maddelere dikkat vererek bilgi aktarımı yapılacaktır.

    - Öğrenme kültürü yaratılması: Öğrenmenin yaşam biçimi haline getirilerek entelektüel merak, kritik düşünme ve öğrenmeden zevk alış şeklinde öğrenme kültürü oluşturulması.
    - Portfolyo Hazırlanılması : Bireyin kendi öğrenmesini planlayabilme ve kontrol edebilmesi için gereklidir.
     - Öğrenme düzeyini belirleyici ölçütler takımı oluşturulması: Öğrenme kalitesine ilişkin ölçütlerin kullanılarak öğrenme kalitesinin geliştirilmesi.
     - Öğrenme ortamlarına erişimde kolaylık sağlanması: Birçok kaynaktan bilgiye ulaşabilme ve bilgiye değer biçebilme yoluyla, her tür grubun her ortamda bilgiye erişiminin kolaylaştırılması.
      - Bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak öğrenme: Bilgi hızla değiştiğinden dolayı bilgiye ulaşma ve elde etme yollarının öğretilmesi.
        -Geri dönüt grupları oluşturma: Çeşitli gruplar olarak –algın öğrenme yöntemi yardımıyla – tecrübelerin ve edinilen bilgilerin bir kısmının paylaşılması.